Ontwerpwerk voor Herdenkingsjaar Slavernijverleden
Vanaf 1 juli 2023 wordt in het hele Koninkrijk extra aandacht besteed aan het Herdenkingsjaar Slavernijverleden.
Het slavernijverleden is een pijnlijk, belangrijk en tot voor kort onderbelicht onderdeel van onze gedeelde geschiedenis. Met heel ons hart zetten wij ons in om het Herdenkingsjaar Slavernijverleden bij iedereen in ons Koninkrijk onder de aandacht te brengen.
We ontwikkelden een herkenbaar logo en stijl voor het Rijk en campagne- en communicatiemiddelen voor de gemeente Rotterdam en gemeente Amsterdam.
Sector
Cultuur & Educatie
Overheid
Logo en stijl Herdenkingsjaar Slavernijverleden voor het Koninkrijk
In opdracht van het ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap ontwierpen wij een logo en stijl voor het Herdenkingsjaar Slavernijverleden. Met dit logo en de bijbehorende toolkit kunnen alle samenwerkingspartners van binnen en buiten de Rijksoverheid herkenbaar en eenduidig communiceren over alle activiteiten. In ons ontwerpproces testen we verschillende ontwerpconcepten bij de doelgroepen die het beeldmerk moeten omarmen. Op basis van hun feedback zijn we gekomen tot een design dat ze verbindend, kleurrijk, symbolisch en herkenbaar noemden. We ontwierpen het logo in vier verschillende talen: Nederlands, Engels, Papiamento en Papiamentu. De boodschap is hierdoor toegankelijk voor het gehele Nederlandse koninkrijk.
Het beeldmerk staat voor herinnering en viering. Het is een dynamisch ontwerp door het kleurgebruik en de onregelmatige geometrische vormen. Ons design benadrukt de diversiteit van culturen van nazaten van alle tot slaaf gemaakten. In het logo is een verbroken ketting te zien die wordt omgeven door verschillende onregelmatige vormen, als een explosie. Dit symboliseert de druk op de ketens en de druk van tot slaaf gemaakte mensen. Samen vormden zij een sterke eenheid om de ketens te doorbreken. Voor de typografie kozen we een Humanist Sans-Serif font: een vriendelijk en toegankelijk lettertype dat zorgt voor een kleine variatie in de letters.
Van visuele kamerbrief tot rijksicoon
In opdracht van de Rijksoverheid ontwikkelden we voor toepassing binnen de rijkshuisstijl een herkenbaar en respectvol rijksicoon voor het thema Slavernijverleden. Hiervoor werkten we samen met ontwerper Audrey Hartman. Het icoon verbeeldt de verbroken ketenen, in het Surinaams ‘keti koti’. Daarnaast realiseerden we een toegankelijke, visuele versie van de kamerbrief van het kabinet. Deze visualisatie illustreert de kabinetsplannen met betrekking tot de kennis en bewustwording over het slavernijverleden en de erkenning en de herdenking ervan. De visual heeft tot doel te komen tot een beter begrip over de doorwerking en verwerking van ons slavernijverleden in het heden.
Tenslotte maakten onze designers een roadmap die het programma tot 2024 overzichtelijk weergeeft voor de betrokken partijen: Rijksoverheid, de nazaten en betrokken in Nederland, de Cariben en Suriname, de Tweede Kamer en het herdenkingscomité. Deze roadmap licht activiteiten en regelingen toe en brengt de verschillende fases hierin duidelijk in beeld.
Herdenken en vieren in Rotterdam
In Rotterdam wordt ook op diverse manieren stil gestaan bij het slavernijverleden van de stad. We hebben hiervoor aan twee campagnes gewerkt: Verbroken Ketenen en Wat is jouw link.
Campagne Verbroken ketenen, verbonden Rotterdam
Het herdenkingsprogramma wordt bekend gemaakt bij alle Rotterdammers via de mediacampagne ‘Verbroken ketenen’. Deze campagne gebruikt de slogan: ‘Verbroken ketenen, verbonden Rotterdam. Herdenk vier en praat mee.’ We werkten hiervoor samen met ontwerper en activist Gyor Moore die het campagnedesign ontwikkelde. Onze designers werkten het design uit in alle campagnemiddelen. Je ziet de campagne terug op de tram die door heel Rotterdam rijdt, dynamische cityboards in de openbare ruimte en social posts. Hiermee worden alle Rotterdammers opgeroepen om mee te vieren en te herdenken.
Video: Rhalda Jansen
Het herdenken wordt geïllustreerd met de duif en de vuist, het vieren met de confetti, slingers en de agnisa (Creoolse hoed). Ook de gesprekken tussen Rotterdammers zijn verwerkt in het design.
Campagne Wat is jouw link?
In opdracht van de gemeente Rotterdam ontwikkelden wij met EMMA een campagne om de kennis van Rotterdammers over het slavernijverleden te vergroten. Samen bedachten we de campagneslogan: ‘Wat is jouw link?’ De stad heeft op veel verschillende manieren links met dit verleden. Zo zie je dat vandaag de dag nog terug in het straatbeeld en in Rotterdammers zelf. We maakten een animatie waarin de link tussen Rotterdam en het slavernijverleden centraal staat, in samenwerking met Revolte studio. Niet alleen de stad, maar ook veel inwoners van Rotterdam hebben een link met dit verleden of zijn nazaten van tot slaaf gemaakten. De krachtige illustraties die de basis vormen voor alle campagnemiddelen zijn gemaakt door Naomi King. Op basis van dezelfde stijl ontwikkelden wij met ondersteuning van Gyor Moore posters, kaarten voor ambassadeurs en raamstickers. Zo maken we dit deel van de geschiedenis zichtbaar in het Rotterdam van vandaag.
Foto: Rhalda Jansen
Foto: Rhalda Jansen
Wij zijn blij met de geslaagde doorvertaling van Ontwerpwerk. We hopen dat mensen hun eigen link met deze geschiedenis gaan onderzoeken, meer kennis over het onderwerp opdoen en deelnemen aan activiteiten in de stad.
Gijs Dee, communicatieadviseur Gemeente Rotterdam
Amsterdam en het slavernijverleden
Het Internationaal Instituut voor Sociale Geschiedenis deed onderzoek naar het slavernijverleden van Amsterdam. De gemeente heeft een publieksversie van het onderzoek gemaakt in de vorm van het boek Amsterdam en het slavernijverleden. Wij creëerden de vormgeving van dit bijzondere boekje, dat gratis af te halen was bij Amsterdamse bibliotheken. De afgelopen jaren zijn er duizenden exemplaren van dit boekje verspreid onder Amsterdammers.
Foto: Sanne Couprie
